INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku

Szewc 753606

• Obuwnik.
• Szewc naprawiacz.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7536 Shoemakers and related workers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w październiku 2018 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Marian Grabkowski – Ekspert niezależny, Radom.
• Mariusz Szymaniak – Pracownia Obuwia, Teatr Muzyczny ROMA, Warszawa.
• Joanna Tomczyńska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Dorota Koprowska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Tomasz Sułkowski – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Małgorzata Brola – Kuratorium Oświaty w Warszawie, Delegatura w Radomiu, Radom.
• Małgorzata Żurek – Wojas SA, Nowy Targ.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Marta Jankowska– Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości, Lublin.
• Magdalena Paździor – Polskie Towarzystwo Towaroznawcze, Oddział Mazowiecki, Radom.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Szewc uczestniczy w wytwarzaniu nowego obuwia na zamówienie klienta oraz świadczy usługi naprawy obuwia używanego.

Opis pracy

Szewc jest zawodem produkcyjno-usługowym. Wytwarza obuwie z cholewek ³ wykonanych przez cholewkarza ⁴ oraz zakładek ⁴⁰, podnosków ²² i elementów spodu obuwia ⁹ zakupionych lub wykonanych samodzielnie. Wykonuje naprawy obuwia zarówno używanego, jak również będącego przedmiotem reklamacji czy też uszkodzonego w procesie jego wytwarzania.

Do podstawowych obowiązków szewca należy m.in. wykrawanie i obróbka elementów obuwia, przygotowanie cholewek i ich montaż z elementami spodowymi oraz wykończanie spodów i wierzchów obuwia. Wiąże się to z koniecznością współpracy z cholewkarzem.

W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej szewc najczęściej świadczy usługi naprawy obuwia.

Sposoby wykonywania pracy

Szewc jest zawodem rzemieślniczym i większość operacji technologicznych jest wykonywana ręcznie przy użyciu narzędzi ręcznych oraz maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji i naprawach obuwia.

W zależności od organizacji produkcji i rodzaju prowadzonej działalności może wykonywać wszystkie operacje procesu wytwarzania obuwia lub specjalizować się w określonych operacjach technologicznych wynikających z jego predyspozycji psychofizycznych. Istotne znaczenie w procesie wytwarzania obuwia mają zastosowane kopyta ¹² i materiały, które dobiera w zależności od systemu montażu ³⁰ oraz typu ³⁵ i przeznaczenia obuwia.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2 i 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Miejscem pracy szewca jest zakład usługowy jednoosobowy lub zatrudniający kilku pracowników. Pomieszczenia gdzie wykonywana jest praca posiadają odpowiednie oświetlenie naturalne bądź sztuczne oraz instalację wentylacyjną. W zależności od wykonywanych czynności szewc może pracować w pozycji stojącej i siedzącej.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Szewc w pracy wykorzystuje m.in.:

• wycinarki ³⁷,
• frezarki do podeszw ¹⁰,
• drasarki ⁷,
• ćwiekarki ⁵,
• prasy do przyklejania spodów obuwia ²⁵,
• przybijarki obcasów ²⁷,
• przeszywarki ²⁶,
• dublerki ⁸,
• aktywatory ¹,
• parzaki ¹⁹,
• obciągarki zakładek ¹⁶,
• wklejarki podnosków ³⁶,
• stojaki szewskie ²⁹,
• kopyta kowadła typu trójnóg ¹³,
• kopyta do ćwiekowania i montażu obuwia;

oraz narzędzia i przybory, takie jak:

• szczypce ³¹,
• cęgi szewskie ²,
• szydła ³³,
• szpilorki ³²,
• noże szewskie,
• nożyce,
• tarniki ³⁴,
• żelazka do wosku ⁴¹,
• pędzle i naczynia na klej,
• młotki szewskie,
• dziurkacze,
• urządzenia do osadzania krążków, haków, nitów, nap, ozdób itp.

W procesie naprawy obuwia szewc wykorzystuje maszyny szyjące typu łaciarki oraz urządzenia do rozciągania cholew i obuwia.

Organizacja pracy

W zakładzie można wyodrębnić kilka faz procesu wytwarzania i naprawy obuwia:

• rozkrój materiałów ²⁸,
• obróbka elementów ¹⁷,
• montaż obuwia ¹⁴,
• wykończanie obuwia ³⁸,
• przyjmowanie obuwia do naprawy,
• naprawa obuwia.

W zależności od wielkości zakładu szewc może pełnić rolę kierownika zespołu, przełożonego, pracownika, a gdy prowadzi własny zakład, pracuje bez zależności organizacyjnej. Praca w zakładzie może być jedno- lub dwuzmianowa.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Szewc podczas pracy może być narażony na zagrożenia związane z:

• urazami dłoni przy obsłudze maszyn (np. ćwiekarek, pras) i ręcznym rozkroju materiałów,
• nadmiernym hałasem z maszyn do ścierania i wygładzania powierzchni obrabianych elementów lub zaćwiekowanego brzegu cholewki,
• zapyleniem powietrza (przy ścieraniu elementów obuwia),
• nadmiernym stężeniem substancji toksycznych na stanowiskach halogenizacji ¹¹ i nanoszenia kleju.

Ze względu na kontakt w trakcie pracy z różnymi skórami i materiałami pomocniczymi, np. klejami, szewc może być narażony na:

• zatrucia ostre lub przewlekłe spowodowane substancjami toksycznymi,
• ostre reakcje alergiczne (np. przy nanoszeniu klejów lub stosowaniu środków wykończalniczych),
• choroby skóry,
• choroby oczu.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód szewc ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność zmysłu dotyku,
• sprawność narządu wzroku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• zręczność rąk i palców,
• czucie dotykowe,
• ostrość widzenia,
• rozróżnianie barw,
• zręczność palców,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• uzdolnienia techniczne,
• zręczność manualna,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
• łatwość wypowiadania się w mowie,
• uzdolnienia artystyczne;

w kategorii cech osobowościowych

• samodzielność,
• samokontrola,
• niezależność,
• łatwość przechodzenia z jednej czynności do drugiej,
• dokładność,
• gotowość do współdziałania,
• gotowość do pracy w warunkach monotonnych.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

W zawodzie szewc wymagana jest ogólna sprawność fizyczna, dobry wzrok i słuch oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu są poważne schorzenia narządów ruchu (górnych i dolnych kończyn), schorzenia wzroku nie poddające się korekcji oraz skłonności do alergii.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie szewc preferowane jest wykształcenie zawodowe (branżowa szkoła I stopnia – dawnej zasadnicza szkoła zawodowa) w zawodzie pokrewnym obuwnik.

Wykształcenie można również uzyskać na drodze rzemieślniczego przygotowania zawodowego w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, cholewkarz, obuwnik ortopedyczny.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Szewc może uzyskać:

• świadectwa czeladnicze i dyplomy mistrzowskie w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze,
• dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie pokrewnym (szkolnym) obuwnik po zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
• świadectwo potwierdzające kwalifikację AU.10 Wytwarzanie obuwia, wyodrębnioną w zawodzie obuwnik po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego i zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
• suplementy Europass (w języku polskim i angielskim) do ww. dokumentów.

Dodatkowym atutem przy zatrudnianiu szewca jest znajomość materiałoznawstwa, technologii wytwarzania obuwia i chemicznych środków do produkcji, naprawy i konserwacji obuwia.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Szewc może:

• po uprzednim przeszkoleniu pracować na równorzędnych stanowiskach w zawodach pokrewnych,
• po potwierdzeniu kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia, w zawodzie pokrewnym obuwnik, uzyskać dyplom (jeśli posiada wykształcenie średnie) w zawodzie technik obuwnik po potwierdzeniu kwalifikacji AU.52 Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia,
• po zdaniu matury i ukończeniu uczelni wyższej na kierunku np. technologia skóry awansować na wyższe stanowisko kierownicze,
• założyć i prowadzić działalność gospodarczą w zakresie obuwnictwa,
• brać udział w szkoleniach w miejscu pracy lub w wyspecjalizowanych ośrodkach szkoleniowych branży obuwniczej,
• rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez podejmowanie kształcenia i/lub szkolenia w zawodach pokrewnych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie szewc nie ma możliwości potwierdzenia kompetencji zawodowych w edukacji formalnej.

Potwierdzanie kompetencji oferuje system nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia uzyskanie tytułów w rzemieślniczych zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, obuwnik ortopedyczny, cholewkarz. Dokumentami potwierdzającymi te tytuły są odpowiednio świadectwo czeladnicze oraz dyplom mistrzowski.

Istnieje także możliwość uzyskania świadectwa potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie pokrewnym szkolnym obuwnik, w zakresie kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia.

Odrębną drogą potwierdzenia ww. kwalifikacji jest tryb egzaminów eksternistycznych.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie szewc może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie szewc wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Wykrawanie z materiałów płaskich zakładek, podnosków i elementów spodu obuwia.
• Z2 Wykonywanie obróbki wykrojonych elementów.
• Z3 Przygotowywanie cholewek do montażu obuwia.
• Z4 Montowanie i wykończanie obuwia.
• Z5 Przyjmowanie obuwia do naprawy.
• Z6 Naprawianie obuwia.

Kompetencja zawodowa Kz1: Wytwarzanie obuwia obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Naprawianie obuwia obejmuje zestaw zadań zawodowych Z5, Z6, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie szewc powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za jakość wykonania bądź naprawy obuwia klientów.
• Wykonywania pracy samodzielnie jak i we współpracy z innymi pracownikami.
• Dokonywania oceny wpływu swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w zakładzie obuwniczym.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową w branży obuwniczej oraz dbania o powierzone obuwie klientów.
• Doskonalenie własnych kompetencji zawodowych w celu poprawy jakości świadczonych usług szewskich.

Pracownik powinien posiadać zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu szewc.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu szewc

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie szewc nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Szewc może znaleźć pracę w:

• przedsiębiorstwach obuwniczych,
• zakładach rzemieślniczych – produkcyjnych,
• w zakładach naprawy obuwia.

Zapotrzebowanie na pracę w zawodzie szewc jest zróżnicowane na terenie kraju. Deficyt pracowników w tym zawodzie występuje (2018 r.) na terenie województwa małopolskiego, ale również w innych regionach kraju szewcy są poszukiwani.

Szewc może prowadzić własny zakład wytwarzający obuwie lub świadczący usługi naprawy obuwia.

Kształcenie

Obecnie (2018r.) w ramach systemu edukacji zawodowej w Polsce nie przygotowuj się kandydatów do pracy w zawodzie szewc.

System rzemieślniczego przygotowania zawodowego oferuje kształcenie w zawodach pokrewnych: obuwnik, obuwnik miarowy, cholewkarz, obuwnik ortopedyczny.

Kompetencje przydatne do wykonywania zawodu szewc można również uzyskać w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym obuwnik, w zakresie kwalifikacji AU.10 Wytwarzanie obuwia.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla dorosłych) w zakresie ww. kwalifikacji AU.10 mogą prowadzić:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych i prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kompetencje właściwe dla ww. kwalifikacji potwierdzają Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu (również w trybie eksternistycznym).

Szkolenie

Pracownik zatrudniony w zawodzie szewc może ukończyć szkolenia organizowane przez pracodawców na własne potrzeby oraz kursy specjalistyczne, organizowane przez producentów maszyn i urządzeń do wytwarzania obuwia, instytucje branżowe, cechy rzemieślnicze i wyspecjalizowane ośrodki doskonalenia zawodowego.

Z reguły organizatorzy tych szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Szewc może również doskonalić swoją wiedzę i umiejętności samodzielnie, korzystając ze specjalistycznej literatury oraz czasopism branżowych.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie szewc kształtuje się najczęściej na poziomie od 2100 do 4500zł brutto miesięcznie.

Poziom wynagrodzenia osób pracujących w zawodzie szewc uzależniony jest od:

• sytuacji na lokalnym rynku,
• liczby zakładów obuwniczych działających na danym terenie,
• regionu Polski,
• wielkości aglomeracji,
• koniunktury na rynku pracy.

Warto jednak zaznaczyć, że działający na własny rachunek mistrzowie w tym zawodzie osiągają – jak na polskie warunki – wysokie dochody. Cena obuwia wytwarzanego przez renomowane firmy kształtuje się na poziomie kilku tysięcy złotych za jedną parę.

W zawodzie szewc możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier, dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z dysfunkcją narządu wzroku (04-O), jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, które zapewnią ostrość widzenia,
• z dysfunkcją narządu słuchu, jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi aparatami słuchowymi, umożliwiającymi prawidłowy odbiór odgłosów pracujących maszyn i narzędzi oraz sygnalizacji ostrzegawczej (03-L),
• z zaburzeniami głosu, mowy (03-L), jeśli umożliwiają skuteczny kontakt interpersonalny i komunikację,
• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza stania i chodzenia, w tym samodzielnego przemieszczania się.